2 Temmuz 2024
♦️ Northvolt’un yıllık zararı üçe katlanarak 1 milyar dolara genişledi. Talep yavaşlıyor bildiğiniz gibi. Başka bir sürü problemi de var. Evvela batarya üretimi kolay değil, Çinliler Koreliler 15-20 yıllık bir emeğin meyvelerini topluyorlar. Üstelik o birikimin üstüne devasa arge harcamalarıyla yeni birikimler koyuyorlar. Teşviklerle, yeni fabrikalarla ara kapatmak mümkün değil. Nitekim oto endüstrisi de Nortvolt pillerinin neredeyse her bakımdan standart tutturamadığından yakınıyordu. En sonunda BMW 2 milyar avroluk anlaşmayı iptal etti.
♦️ Temmuz aylarında piyasanın nabzı aşırı düşüyor. Öyle ki VIX’in son 15 yıl ortalaması 13’ü bile bulmuyor. Üstüne bu sene oynaklık düşük. ABD borsaları nadiren %2’den fazla düşüş gördü ya da görmüştür. Hatta aklıma hemen geliveren öyle bir büyük düşüş günü yok aslında, varsa da istisnai sayılır.
♦️ Geçen bir ahbapla Whatsapp’ta çene çalıyorduk, laf uzadıkça uzadı. Konu Fed ve istihdam piyasasıydı. Mesele hakikaten tartışmaya da değer. Zira işgücü pazarında sanki bir dönüm noktasına gelindi. Mesela iş ilanları nispeten azalıyor. Başka bazı göstergeler de söz konusu. Derdim aslında şu oluyor bu oluyor demek değil. Şunu demek istemiştim: İstihdam piyasasında rüzgarlar çok hızlı yön değiştirebiliyor. Öyle bir huyu var. Dolayısıyla bu haftaki veriye dikkat etmek lazım. Tabii işgücü pazarını gözlemek de zorlaştı, veriler birbiriyle tutmayabiliyor vs. Powell dahi bu dertten şikayetçi düşünün.
♦️ Tahvil piyasalarında Fransa tansiyonu fazla düşmedi, düşemedi. Sabah saatlerinde Alman 10 Yıllıklarına nazaran Fransız senetleri için risk primi 76 baz puandı. Cuma gününe göre hafif düşüş var. Zira ikinci tur belirsizliği çabuk girdi resme. Aşırı sağ meclis çoğunluğu için seferber oldu. Cumhuriyet de aşırı sağa iktidarı teslim etmemek için. Aslına bakarsanız canlı yayında Fransız tarihi hesabı.
♦️ Tarihi bir yana bırakırsak, ECB’nin yarın öbür gün Fransız tahvilleri satılırsa ne yapacağı da piyasanın ana gündem maddelerinden biri haline geldi. Diyelim ki, aşırı sağ meclis çoğunluğunu elde etti. Satışlar ağır, ECB müdahale edecek mi? Şimdi adını unuttuğum ilgili mekanizmayı harekete geçirecek mi. Şu sıralar mühim mesele.
♦️ Polestar elektrikli araç kulvarında en erken koşuya başlayan üreticilerden biriydi. Seneler önce bile iyi arabalar yapıyorlardı. Açıkçası dört beş sene önce bir showroom’da göz atmıştım da, Tesla’dan kat kat iyi demiştim. Fakat olmadı. Şirket zarara, nakit yakımına devam ediyor ki; çeyrek bazında o zarar 232 milyon dolara çıktı. Kaldı ki, koca bir çeyrekte 7200 araç teslim edebildiler. Bu adetlerle zarar etmesinler de ne yapsınlar.
♦️ ABD seans açılışına iki saat kala getirilere şöyle bir göz attım ki, 10 yıllıklarda %4.45 seviyesi korunuyor. Dün 8-10 baz puan sıçramıştı. Bu konu önemli. Zira trump gelirse bütçe açığını artırabilir ve o da enflasyon ateşine odun olur. Tam da işler yolunda gidiyordu aslında. Enflasyon yavaşlıyordu. Faiz indirimi iki toplantı sonrasına fiyatlanmak üzereydi. Fakat araya yeni bir belirsizlik unsuru girdi. Mr. Trump.
♦️ Bu arada hiç huyum değil 6 ay sonra ne olur diye kafa yormak. Genelde tahmin değil tespit adamıyım galiba. Lakin ne olur deseydim, iki şeye bakardım. Enflasyon ve büyüme. Dolayısıyla Trump’ı da bu mizansene, bu tabloya dahil etmek lazım. Evet ilkine negatif tesir eder, ama büyümeye etkisi olumlu olur gibi. Neticede zor adam, onun adı Trump.
♦️ Tabii Trump meselesini Dragonomi’den okuyanlar, peki Çin diyecektir. Valla bana sorarsanız Çin bu kez rahat nefes alıyor, aman böyle gitsin diyordur. Şundan dolayı, bir önceki seçim kampanyasında adamlar kampanyanın hedef tahtasında yer alıyordu. Trump gece gündüz Çin’e giydiriyordu. Sonrası malum, adam sözünde durdu. İktidara gelince ne dediyse birer birer yaptı. Neticede bu kez tarih tekerrür etmiyor gibi. Seçim sürecinde Çin’in adı az anılıyor.
♦️ Vanke Çin’in en önemli emlak şirketleri arasında. Hatta riskli sınıftaki en kritik şirket. Bugün Haziran satışlarını açıkladı. Fena değil. Art arda iki kez aydan aya yükselişler kaydetti. Dolayısıyla nisan ayında dip görmüş olabilir. Bu satış büyümeleri nakit akışı için hayati önem arz ediyor. Bu arada Vanke’nın önemini anlatmak için hasılatını da ekleyeyim: Geçen ay 3.4 milyar dolar oldu. Bu da azalmış haliyle.
♦️ Bloomberg News yapay zeka rallisi bitti mi diye fon yöneticilerine sormuş. Cevaben ve mealen ‘O sonun yakınından geçmiyoruz’ denmiş. Blackrock’tan tutun da BNP Baribas’a kadar yatırımcısı stratejisti kim varsa ikinci yarının ana teması olarak yapay zeka konseptini görüyor. Üstelik makro rüzgalar da faiz indirimi lehine esecek gibi görünüyor. Hatta Trump parasal gevşemeye engel olsa dahi mali genişlemeye vesile olur mu olur.
♦️ Meraklıları için bir araştırma konusu, Sahm Kanunu. İşsizlik oranındaki yükselişin standart sapması falan diye fazla detaya girmeyeyim burada. Diyeceğim şu, Cuma günü işsizlik beklendiği gibi %4.0 değil de, %4.1 gelirse o kanun harekete geçecek ve sonraki bir ayda illa ki S&P’de düşüşe yol açacak. Dolayısıyla, bu haftaki verinin önem katsayısı bu bakımdan da olağanüstü sayılır.
♦️ Konu piyasadan açılmışken, Japon Yeni’ne değinmeden olmaz. Bugün dolar karşısında 38 yılın dibini gördü. Son 20 günün 17’sinde değer yitirdi ve rotayı 170’e çevirdi. Vanguard’ın bu konuda bir notu da var. Diyorlar ki, tahvil alımları hatrı sayılır ölçüde azaltılmazsa geçmiş olsun. Son iki kelimeyi ben ekledim tabi, dediklerinin özetini teşkil ediyor.
♦️ Brent kontratları 87 dolar cıvarında, son 2 ayın en yükseklerinde seyrediyor. Malum, arz talep koşullarında sıkılaşma kapıda. Diğer taraftan dün Hizbullah saldırısı geldi, 18 İsrail askerini drone atağıyla yaraladılar. Netanyahu’nun niyeti zaten Kuzey’e yönelmek ve bunun için uygun koşullar oluşuyor ya da oluşturuluyor. Üstüne bir de ABD tarafında Berly Kasırgası çıktı ki, petrokimya sektörü için riskli sezonun başladığını ilan etti.
♦️ Okuyucular fark edecektir. Lojistik tarafından genelde Maersk açıklamalarını takip ediyorum. Yine onlardan biri geldi. CEO’ları Vincent Clerc’e göre Husi saldırıları kötüleşti. Diğer taraftan atıl durumda gemi kalmadı. Hepsi ordan oraya yük taşımakla meşgul. Hatırlanacağı üzere, geçen sene sonuna dek kapasite fazlası ana temaydı. Ne olacak bu deniz nakliyat şirketlerinin hali deniyordu. Navlun kötü seviyelerdeydi. Derken, jeopolitik araya girdi.
♦️ Hindistan’da tarım arazileri için en kritik ay Temmuz. Ekin o vakit rahmete hasret düşüyor. Ayrıca rezervuarlar doluyor. Bu çerçevede iyi haberler var. Meteoroloji tahminlerine göre bol Muson yağmuru bekleniyor. Bu sene yağış şu açıdan da önemli, ekili arazilerde ciddi artış var. Neticede bir terslik olmazsa Hindistan önümüzdeki sezon iyi mahsul alır.
♦️ Bakır fiyatları 9560 civarından destek aldı gibi görünüyor. Çin talebinde hafif toparlanma var. Güney Kore’de stoklar çekiliyor. Refinitiv’e göre fonların ilgisi de yeniden miktar artmış durumda. O bakımdan 9600’ün altı zor olabilir. Zira Çin’de bakır fabrikasyon tesisleri Mayıs ayından beri spot pazardan geri duruyor. Birikmiş talep var, fiyatlarda dip bekliyorlardı.
♦️ Son olarak Tesla’yı da ekleyeyim. Tam bilgisayarı kapatmak üzereydim ki, çeyrek sonuçları geldi ve fena değil. Çeyreklik teslimatı 443 bin adedi aştı. Beklentilerin 5 bin kadar üstünde olabilir. Manşette küçülmeye bakmamak lazım. Nitekim seans öncesi işlemlerde %6 kadar sıçradı bile.